Ruhsal Esenlik

Ruhsal esenlik (“psychological well-being”) terimi, kişinin ruh sağlığını ve genel işlevsellik durumunu tanımlamak üzere kullanılan bir terimdir. Diğer bir deyişle, kendini iyi hissetme ile, etkin bir biçimde işlevsellik göstermenin bir bileşkesidir. Yapılan araştırmalarda, kişinin ruhsal bir sıkıntısının ya da sorununun olmamasının, onun ruhsal esenlik içinde olduğunu göstermeyeceği saptanmıştır. Ruhsal esenlik içinde olmak demek, kendini mutlu hissetmenin yanı sıra yeterince işlevsel olmak demektir. Ruhsal esenlik içinde olan insanlar, kendilerince mutlu, yaşamlarından doyum bulan, baş etme becerileri güçlü ve üretken olan insanlardır.Yapılan bütün çalışmalar, ruhsal esenlik içinde yaşayan insanların daha sağlıklı ve daha uzun yaşadıklarını göstermiştir. Ayrıca, bu kişilerin, daha nitelikli bir yaşam sürdükleri ve daha az toplumsal sorun yaşadıkları görülmüştür.

Çok daha az suç işledikleri ve çok daha az alkol ya da madde kullanma sorunu yaşadıkları belirlenmiştir. Ayrıca, yaptıkları işlerden daha çok getiri sağladıkları saptanmıştır.Ruhsal esenlik durumunuzu geliştirmek, diğer bir deyişle kendinizi daha iyi hissetmek ve yaşamınızda daha üst düzeyde bir işlevsellik gösterebilmek için yapabilecekleriniz vardır:Ruhsal esenliğini geliştirmenin birincil koşulu, yaşama bir anlam katmak ve kendine bir amaç belirlemektir. Olumlu düşünmek de ruhsal esenliği artıran diğer bir etkendir. Tersten bakılacak olursa da, ruhsal esenliğiniz arttıkça, olumlu düşünmek daha kolaylaşacak ve kendinizi genelde çok daha iyi hissedeceksiniz.

Böyle olumlu bir döngü yaratabilmenin yalın birtakım yolları vardır. Kendinize biraz zaman ayırıp, gelecekte olabilecek bütün güzel şeyleri bir yere yazabilirsiniz. Yaşamınızı nasıl yaşayabileceğinizi ve bu güzel yaşamı kiminle birlikte geçirebileceğinizi imgeleyebilirsiniz. Sonrasında da, bütün bunların olabilmesi için bir yol haritası çizebilirsiniz. Kendinize daha iyi bir gelecek kurabilmek için atmanız gereken somut adımları belirleyebilir ve bunları yaşama geçirmeye çalışabilirsiniz. Başlangıçta atacağınız adımlar küçük bile olsa, daha güzel bir gelecek kurmak üzere çalışırken, birtakım hedefleriniz olduğu için, yaşamı daha anlamlı bulacaksınız. Kendinize, yine biraz zaman ayırıp, geçmişteki en güzel anılarınız üzerinde düşünebilirsiniz. Bu, geçirdiğiniz güzel bir tatil ya da güzel bir birliktelik olabilir ya da gösterdiğiniz bir başarı olabilir. Yaşamınızın mutlu zamanlarını anımsamak, size olumlu düşündürecek ve iyi gelecektir.

Başkalarına iyi davranarak ve iyilik yaparak da dünyada bir değişiklik yapabileceğinizi kendinize göstermiş olursunuz. Verici olmak, daha olumlu düşünmenizi ve kendinizi daha mutlu hissetmenizi sağlar. Öte yandan, yapılan araştırmalar, insanlara iyi davranmanın, endorfin ve oksitosin gibi, insanı iyi hissettiren hormonların salgılanmasına yol açtığını göstermiştir. Ruhsal esenlik sağlamanın diğer bir yolu an’aodaklanabilmeyi (“mindfulness”) öğrenebilmektir. An’aodaklanabilmek, çalışarak öğrenmeyi gerektiren bir beceri ise de, zamanla an’da kalabilme konusunda çok daha iyi olabilirsiniz. An’da kalabilenlerin zorlanmalarla daha iyi baş edebildikleri, benlik saygılarını daha iyi geliştirebildikleri ve yaşama daha bağlı oldukları yapılan çalışmalarla gösterilmiştir. Duyduğunuz gönül borcunu günlüğünüze yazmanız ya da gönül borcu duyduğunuz insanlara bunu göstermeniz de yaşamınızdaki güzelliklere odaklanmanızı sağlar. “Alkışlayan eller iki kişiyi mutlu eder” deyişini hiç unutmamalısınız. Küçük de olsa, yaşamınızdaki bütün güzellikler için gönül borcu duymayı bir alışkanlık haline getirirseniz, ruhsal esenliğinizi geliştirirsiniz.Kendini yeterli bulmak ve kendine güvenmek de önemlidir. Bunu yapabilmenin en iyi yollarından biri, kendinizi yeterli ve iyi bulduğunuz alanları kendinize anımsatmak ve bunları daha da geliştirmektir. Geçmişte gösterdiğiniz başarıları ve ne gibi özellikleriniz olduğu için bu başarıları gösterdiğinizi anımsamak, size çok iyi gelecektir.

Öte yandan, kendinizi geliştirme çabalarınız da, esenlik durumunuzu kalkındırmanın çok iyi yollarından biridir. Geçmişte yaşadığınız incinmişlikleri ya da kırılmışlıkları geride bırakmak, ruhsal esenliği sağlamanın önemli yollarından bir diğeridir. Birini bağışlıyor olmanız, o kişinin sizi yeniden incitmesine izin veriyorsunuz anlamına gelmez. Tam tersine, bağışlayıcılık, o kişiyi gündeminizden düşürmenizi ve duyduğunuz öfkeden kurtulmanızı sağlar. Birini bağışlayarak, geçmiş kırgınlıklar ya da küskünlüklerle uğraşmayı bir yana bırakıp, içsel gücünüzü daha olumlu alanlara kaydırabilirsiniz. Ancak, bu kişinin, yine de sizi kırıp incitebilme olasılığı varsa, daha keskin sınır koymalı ve bunun arkasında durmalısınız. Ruhsal esenliğinizi korumanın koşullarından biri de budur…Yapılan çalışmalar, yalnızlığın da ruh sağlığını olumsuz yönde etkilediğini göstermiştir. Ancak çevrenizde insanların olması kendi başına bir çözüm değildir. Önemli olan birtakım insanlarla derin bağlar kurabiliyor olmaktır.Mevlana’nın söylediği gibi, “Her insan ölümü tadacaktır, ancak kimileri yaşamı tadar”…