Alkol ve Madde Kullanımı

Depresyon hastalığı, alkol ya da alkol dışı madde bağımlılıklarını tetikleyebileceği gibi bunun tersi de olabilir. Bilimsel verilere göre, yeğin depresyonu olanların yaklaşık üçte birinde alkol kötüye kullanımı da vardır. Alkol ya da uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlılığı olanların yarısından çoğunda da, eşlik eden bir ruhsal hastalık daha bulunduğu saptanmıştır.

Çünkü bu kişiler, yoğun bir üzüntü duyma, mutsuz olma, kendini kınama ve suçluluk duyma ya da özgüvenlerinin kalmaması gibi, yaşadıkları depresyon belirtilerini yatıştırmak için, alkol ya da madde kullanmaya başlayabilirler. Ancak bu maddelerin etkisi kalkınca, yaşadıkları depresyonu yönetmek için bu kez daha çok madde kullanırlar.

Ayrıca, depresyondaki kişiler, genelde toplumsal etkileşimlerden kaçma eğiliminde olurlar, dolayısıyla daha çok kendi başlarına zaman geçirirler. Kendi başlarına kalınca da, alkol ya da alkol dışı madde kullanmaya daha çok eğilim gösterirler.

Alkol ya da madde kullanımınızın önemli bir sorun olup olmadığını ve özel bir tedaviyi gerektirip gerektirmediğini belirleyebilmeniz için kendi kendinize sormanız gereken beş temel soru vardır. Çünkü bağımlılık, çoğu zaman, yavaş gelişen ve ilerleyen bir “hastalık”tır. Alkol ya da madde kullanmaya, bunu denetim altında tuttuğunuz algısıyla ve sözde sağlıklı bir biçimde başlamış olabilirsiniz; ancak ilerleyen zamanla birlikte, denetiminizi sürdürüp sürdüremiyor olduğunuzdan emin olamadığınızı görmeye başlayabilirsiniz. Kendi kendinize sormanız gereken sorular şunlardır:

1. Aynı etkiyi sağlayabilmek için giderek daha çok mu kullanmaya başladınız? Bir zamanlar, bir kadeh şarapla gevşeyebiliyorken, aynı etkiyi sağlayabilmek için artık bir şişe içmek durumunda kalıyorsanız, bir bağımlılık sorunu yaşıyor olabilirsiniz.

2. Yoksunluk belirtileri yaşıyor musunuz? Vücudunuz, kullandığınız herhangi bir maddeye alışmaya başlayınca, ona karşı bir dayanıklılık (tolerans) geliştirir. Bu da bağımlılığın diğer bir bedensel belirtisinin ortaya çıkmasına yol açar. O da yoksunluktur. Hangi maddeyi kullandığınıza bağlı olarak, söz konusu maddeyi kullanmadığınızda, terleme, ürperme, çarpıntı, el titremesi, uykusuzluk, bulantı ya da kusma, karın ağrısı, baş ağrısı, kas ağrısı ve sızıları, kaygı, bunaltı, daralma ve sinirlilik, yorgunluk ve başka birçok belirti yaşayabilirsiniz. Bu gibi belirtiler ortaya çıkar, çünkü vücudunuz kullandığınız maddeye artık bağımlı olmuştur. O madde olmayınca, vücudunuz, benzer bir işlev görmek için sendelemeye, bocalamaya başlar. Bütün bu belirtiler, bedensel bağımlılık geliştiğinin belirtileri olarak yorumlanır.

3. Tasarladığınızdan daha çok mu kullanıyorsunuz? İstediğinizden ve kullanmaya başlarken tasarladığınızdan daha çok kullanıyor olmanız, bir bağımlılık geliştiğinin önemli bir göstergesidir. Alkol ya da madde kullanan çoğu kişi, kullanımlarını denetim altında tutabilecekleri yanılsaması içindedir. Yalnızca bir kadeh ya da bir kez kullanacaklarını söylerlerken, kendilerini durduramadıklarını görürler. Sıklıkla böyle bir duruma düşüyorsanız, bir bağımlılık sorununuz var demektir.

4. Bu tutumunuz, yaşamınızı olumsuz bir biçimde etkiliyor mu? Alkol ya da madde kullanımı, kişinin yaşamını olumsuz bir biçimde etkilemeye başladığı zaman, artık önemli bir sorun olmuştur diye kabul edilebilir. İşe geç gitmeye ya da gidememeye başlamışsanız, bu yüzden sevdiklerinizle ters düşmeye başlamışsanız, toplumsal yükümlülüklerinizi yerine getiremiyorsanız, sağlık sorunları ya da yasal birtakım sorunlar doğmaya başlamışsa, bir bağımlılık geliştirmişsiniz demektir. Bağımlılık geliştiğinin örtük başka birtakım belirtileri daha vardır. Gün boyu kullanmayı düşünüyorsanız, bunu çok istiyorsanız ve içiniz gidiyorsa, elde etmek için olmadık yollara başvurmaya başlamışsanız, bu yüzden birtakım toplumsal etkinliklerinizi ertelemeye başlamışsanız artık sorun başlamış demektir.

5. Alkol ya da madde kullanma tutumunuzu değiştirmek için çabaladınız ve başarısız mı oldunuz? Bunun için çabalamış, ancak başarısız olmuşsanız, artık bir uzman yardımına gerek olduğu ortadadır.

Alkol ya da madde kullanıyor olmak, yaşamınızı olumsuz bir biçimde etkiliyor ise, yanlış birtakım kararlar vermenize yol açıyorsa ve bu yüzden kendinizi tehlikeye atıyorsanız, ortada büyük bir sorun var demektir. Bu sorun, yaşadığınız depresyondan ya da başka bir ruhsal hastalıktan kaynaklanıyor olabileceği gibi, kendi başına da bir sorun olabilir. Bunun artık bir sorun olduğunu görmek, bir değişiklik yapmak üzere atılacak ilk adım olacaktır. Alkol ya da madde kullanımınızı denetim altında tutamadığınız konusunda kendinize karşı dürüst davranarak, bir uzmana başvurma yolunu seçebilirsiniz…