Açlık Duygusu

Her zaman gerçek açlık duygumuzu doyurmak için yemek yemeyiz, duygusal açlık çektiğimiz zamanlarda da yemek yeriz. Birçoğumuz, rahatlamak için, gerginlikten kurtulmak için ya da kendimizi ödüllendirmek için de yemek yeriz. Böyle yaptığımız zamanlarda da, genellikle abur cubur, tatlı yiyecekler gibi, geçici olarak rahatlatıcı, ancak sağlıklı olmayan yiyecekler yeriz. Karnını doyurmak için değil, kendinı daha iyi hissetmek için, duygusal gereksinmelerini karşılamak için yemek yemeye “duygusal yemek yeme” adı verilir. Ancak, ne yazık ki, duygusal yemek yemek, duygusal sorunlarınızı çözmez. Tam tersine, genellikle, sizi daha da kötü hissettirir. Sonrasında, duygusal sorun ortada dururken, böyle yemek yediğiniz için, bir de, pişmanlık duyar ya da kendinizi suçlu hissedersiniz. Gergin olduğunuzda daha çok mu yemek yiyorsunuz?.. Aç olmadığınız zamanlarda da yemek yediğiniz oluyor mu?.. Kendinizi daha iyi hissetmek için, kendinizi yatıştırmak için yemek yediğiniz oluyor mu?.. Kendinizi yemekle ödüllendirdiğiniz zamanlar oluyor mu?.. Tıkınırcasına yediğiniz zamanlar oluyor mu?.. Yiyecekler karşısında kendinizi güçsüz hissettiğiniz ve özdenetiminizi yitirdiğiniz oluyor mu?..Yemek yiyor olmanız, başlıca baş etme yolunuz ise; gergin, üzgün, kızgın, bitkin, yalnız ya da sıkılmış olduğunuzda ilk yaptığınız eylem buzdolabını açmak ve ağzınıza bir şeyler atmak ise, gerçek sorununuzu ele almadan, duygusal yemek yeme döngüsüne girmişsiniz demektir. Bu döngü, belirli bir olayın, sizde, istenmedik bir duygu yaratması karşısında, önünü alamadığınız bir yemek yeme isteği duyma, sonrasında gereğinden çok yemek yeme, ardından yoğun bir pişmanlık ya da suçluluk duyma ve istenmedik bu duygu karşısında yemek yemeyi sürdürme döngüsüdür. Duygusal açlık, yiyeceklerle doyurulamaz. Yemek yemek, bir an için kendinizi iyi hissettirse de, yemek yemeyi tetikleyen duygular sürüp gider. Çoğu zaman da, o sırada aldığınız gereksiz kalorilerden ötürü kendinizi daha da kötü hissedersiniz. Böyle bir döngüyü kırmak için önce duygusal açlık ve gerçek açlık duygusu arasındaki ayrımları bilmeniz gerekir. Duygusal açlık da öyle güçlü olabilir ki, bunu gerçek açlık duygusuyla kolaylıkla karıştırabilirsiniz. Ancak bunun için birtakım ipuçları vardır.Duygusal açlık, gerçek açlık duygusundan değişik olarak, birden ortaya çıkar ve kişiye, bu tür bir açlık, sanki, hiç beklemeden, hemen doyurulması gereken bir açlık duygusu gibi gelir. Duygusal açlık çekildiğinde, abur cubur yiyecekler ya da tatlı atıştırmalıklar gibi, özel birtakım yiyeceklerin arayışı içine girilir. Duygusal açlık, önü alınamaz bir biçimde, ölçüsüz bir yemek yemeye yol açar. Daha, siz, tam olarak ne yediğinizin ayrımında bile değilken, sözgelimi bir paket cips’i bitirmiş olabilirsiniz. Duygusal açlık, tokluk duygusu yaşatmaz. Daha çok, daha çok yemek ister ve rahatsızlık duyana dek yemeyi sürdürürsünüz. Duygusal açlığı midenizde değil, büyük bir yemek yeme arayışında olarak beyninizde hissedersiniz. Özel birtakım tatların ve kokuların arayışı içine girersiniz. Son olarak, duygusal açlık, çoğu zaman bir pişmanlık, suçluluk ya da utanç duyma ile sonuçlanır. Duygusal yemek yemenin başlıca nedenleri arasında gerginlik duygusu vardır. Gergin olduğunuz zamanlarda, vücudunuz yüksek düzeylerde kortizol salgılar. Salgılanan kortizol de tuzlu, tatlı ve kızarmış yiyecekler gibi yüksek bir enerji ve anlık zevk veren yiyeceklerin arayışı içine girmenize yol açar. Yaşamınızda ne denli çok gerginlik varsa, duygusal bir rahatlamak sağlayabilmek için, o denli daha çok yemek yemeye kalkarsınız. Diğer yandan, yemek yemek, öfke, korku, kaygı, büyük bir üzüntü, yalnızlık, güceniklik ve utanç duyma gibi istenmedik birtakım duyguların geçici olarak yatıştırılmasının da bir yolu olarak görülür. Yediğiniz yiyeceklerle kendinizi uyuştururken, uzaklaşmak istediğiniz duygulardan kurtuluyor gibi olursunuz.Duygusal yemek yemenin diğer bir nedeni de sıkılmak ya da boşluk duyguları yaşamaktır. Yalnızca yapacak bir şey olsun diye, sıkılmamak için ya da yaşamınıza sözümona bir anlam katmak için yemek yiyor olabilirsiniz. Doyum sağlayamadığınız bir anda ve kendinizi boşlukta hissediyorken, ağzınızı doldurmak için ve zaman geçirmek için de yemek yiyor olabilirsiniz. Yemek yiyor olmak, o an için, altta yatan amaçsızlık duygularını ve yaşamdan doyum bulamıyor olmanızı baskılıyor gibi olabilir.Duygusal yemek yemenizin önüne geçmek için, duygusal gereksinmelerinizi karşılayan başka birtakım yollar bulmalısınız. Yalnızca duygusal yemek yeme döngünüzü anlamak ya da duygusal yemek yemenize yol açan tetikleyici etkenleri bulmak yeterli olmaz. Duygusal doyum sağlamak istediğiniz durumlarda, yemek yemenin yerine, başka birtakım seçenekler bulmanız da gerekir.Sözgelimi, kendinizi çökkün ya da yalnız hissediyorsanız, size kendinizi iyi hissettirecek birileriyle yan yana gelmeye çalışın. Çok kaygılı hissediyorsanız, hızlı bir yürüyüşe çıkabilirsiniz. Kaygı doğuran düşünceleriniz üzerinde yeniden düşünebilir ve akılcı seçenek düşünceler geliştirebilirsiniz. Kendinizi bitmiş, tükenmiş hissediyorsanız, sıcak bir kahve içebilir, sıcak bir banyo yapabilir ya da kısa bir uykuya dalabilirsiniz. Sıkılmış hissediyorsanız, sevdiğiniz bir etkinlikte bulunabilir ya da dışarıya çıkıp, doğada bir süre gezinebilirsiniz. Duygusal açlık çektiğinizde, yiyecekler karşısında denetiminizi yitirecek gibi olabilirsiniz. Böyle bir dürtü doğduğunda, buna yenik düşecek gibi olabilirsiniz. Gerçekte ne olup bittiğini anlayana dek bir şeyler yemeye başlamış bile olabilirsiniz. Bütün yapmanız gereken bir süre bekleyebilmektir. Sakın, bu isteğinizin önünü alamayacağınızı kendi kendinize söylemeyin, çünkü bir yasak koymak daha çeldirici olur. Kendinize, yalnızca, “Bekle!..” deyin. Beklerken kendi kendinize sorun. O sırada nasıl hissediyorsunuz? Duygusal olarak neler yaşıyorsunuz?.. Bir an için durmak ve bir süre beklemek, bu arada odağınızı değiştirmek çok iyi bir çözümdür. Bunu yapabilirseniz, zamanla, ortaya çıkan ve önü alınamaz gibi duran dürtünüzün giderek söndüğünü göreceksiniz.İstenmedik duyguları yaşayacak olmaktan korku duyarız. Ancak, duygularımızı bastırmaya çalışmayacak olursak, en acı veren duygular bile zamanla yatışır ve ilgi odağı olmaktan çıkar. Yalnızca duygularınızı doyurmak için yemek yediğinizde, genellikle çok hızlı yeme eğiliminde olursunuz. Dolayısıyla yediğiniz yiyeceklerin tadını, kokusunu ya da dokusunu alamadığınız gibi, doyduğunuzu da anlayamazsınız. Ancak yavaş yiyerek ve her lokmanın tadını çıkartarak yiyecek olursanız, yediklerinizden daha çok zevk alacak ve çok büyük bir olasılıkla, aşırı yeme yanılgısına düşmeyeceksiniz. Yavaşlamak ve yediğiniz yemeğin tadını çıkarmak, anaodaklanarak yemenin başlıca öğeleridir, duygusal yemek yeme ise bunun tam tersi bir eylemdir…