Yaşam Amaçları

Yaşamınızdan mutlu değilseniz ya da yaşamaktan doyum bulamıyorsanız, yaşam amaçlarınızı gözden geçirmenizde yarar vardır…

Yaşamınızda özel birtakım amaçlarınızın olması, daha umutlu ve daha iyimser olmanızı ve yaşamdan daha çok doyum bulmanızı sağlar. Ayrıca daha doyumlu bir okul ya da iş yaşamınızın olmasını, daha başarılı olmanızı, yolunuzda kararlılıkla ilerlemenizi, kendinizi geliştirmeyi ve yaptığınız işlerde bir süreklilik göstermenizi sağlar. Öte yandan, yaşamda karşılaştığınız olumsuz durumlarla daha iyi baş edersiniz. Çünkü, gerçekleştirmek istediğiniz amacınızı bilirseniz, gösterdiğiniz çabaların buna değer olduğunu düşünürsünüz. Nietzche’nin dediği gibi, “Nedeni olan nasıl’a katlanır”.

Amaçlarınızı belirleme sürecinizde bir günlük tutabilirsiniz. Günlüğünüze, yaşam amaçlarınızla, tutkularınızla ve sizi zevk veren konularla ilgili düşüncelerinizi yazabilirsiniz.

Şu anda neler yaptığınızı, neleri yapmayı sevdiğinizi ve daha anlamlı bir yaşam sürmek için yaşamınızda ne gibi değişiklikler yapmanız gerektiğini kendi kendinize sorabilirsiniz. Bunun için, aşağıdaki soruları kendinize sorabilirsiniz:

• Geçmişte, en mutlu olduğunuz zamanlar, hangi zamanlardı?
• Bugüne dek, sizi, kendinizle ilgili olarak onurlandıran konular, hangi konular oldu?
• Ne gibi konular, sizi gerçekten canlandırıyor ve içsel gücünüzü artırıyor?
• Yaşamınızda ne gibi bir değişiklik yaparsanız, daha mutlu olacağınızı düşünüyorsunuz?
• Ne gibi zorunluluklarınız, isteklerinizden daha ağır basıyor? Zorunluluklarınız ve isteyerek yaptıklarınız arasındaki dengeyi, neler yaparak değiştirebilirsiniz?
• Başka insanların hangi özelliklerini özellikle beğeniyorsunuz?
• Dünyayla ilgili tek bir şeyi değiştirecek olsaydınız, bu ne olurdu?
• Yalnızca bir aylık bir yaşam süreniz kalmış olsaydı, bu bir ayı nasıl geçirirdiniz ya da nasıl değerlendirirdiniz?

Yaparken zevk aldığınız, keyif aldığınız ya da sizi eğlendiren konuları yazın. Bunlar, sizin özel yaşamınızla, ev yaşamınızla ya da işinizle ilgili konular olabilir. Bu etkinlikler, büyük bir olasılıkla, bunları yaparken zamanın nasıl akıp gittiğini anlayamadığınız ve kendinizden geçerek yaptığınız etkinlikler olacaktır.

Sevdiğiniz konuları yazın. Sevdiğiniz işleri ve insanları bilmeniz, zamanınızı nasıl geçireceğinizi belirlemek ve yaşam niteliğinizi artırmak için büyük önem taşır. Bir gerekçesi olduğu için değil, yürekten sevdiğiniz işleri ve kişileri ayırt edebilmeniz, gerçek tutkularınızı ayırt edebilmenize yardımcı olur. Sözgelimi, birincil önceliğiniz aileniz ise, işinizi önceleyecek olursanız ve zamanınızın büyük bir bölümünü ailenizden uzak, işyerinde geçirirseniz, yaşamdan yeterince doyum bulamazsınız.

Sizi eğlendiren konuları bulmalısınız. Bunun için çok eğlendiğiniz bir anı, çocuksu bir biçimde kendinizden geçerek eğlendiniz bir anı düşünün. O sırada ne yapıyordunuz?..

Geriye doğru bir imgeleme yapın. Sözgelimi 90 yaşında olduğunuzu ve yaşamınıza, geriye doğru bir baktığınızı düşünün ve çok anlamlı olmasının yanı sıra, dolu dolu, doyumlu ve çok güzel bir yaşamınız olduğunu imgeleyin. Bu yaşamın ne gibi özelliklerinin olduğunu gözünüzün önüne getirmeye çalışın ve böyle, dolu dolu bir yaşam sürmek için, “bugün”den 90 yaşına gelene dek, her on yılda bir neler yapmanız gerektiğini bulmaya çalışın.

Herkesin sizden birtakım beklentileri vardır. Anababanızın, arkadaşlarınızın ve toplumun, sizden, iyi niyetli birtakım beklentileri vardır. Toplumsal değer yargıları, size, işinizi bırakmamanızı, başka bir işe başlamamanızı, evlenmenizi ya da boşanmamanızı söylüyor olabilir. Ancak, sizin için neyin en doğru olduğuna, ancak siz, kendiniz karar verebilirsiniz. Yaşam ilkelerinizi ve değerlerinizi göz önünde bulundurun. Başkalarının ne söylediğini çok da önemsemeyecek olsanız, kendi yaşamınızda ne gibi değişiklikler yapmak isterdiniz? Aklınızdan geçen düşünceleri yakalamaya çalışın. Bunlardan hangileri kendi düşünceleriniz, hangileri toplumun size dayattığı düşünceler?..

Öte yandan, sizin için esin kaynağı olabilecek insanları bulmaya çalışın. Bu kişiler, dünyanın önde gelen düşünce önderleri olabilir, yazarlar, düşünürler olabilir, tarihsel kişilikler olabilir ya da kendi çevrenizde, saygı duyduğunuz birtakım insanlar olabilir. Bu insanların neden böyle esinlendirici olduğunu ve ne gibi özelliklerinin ve eylemlerinin sizi özendirdiğini ya da imrendirdiğini bulmaya çalışın. Ancak bu insanların bütün özelliklerini beğenmeniz ve bütün özelliklerine özenmeniz ya da imrenmeniz gerekmez; yalnızca birtakım özellikleri size yetebilir.

Güçlü olduğunuz alanları bulun. Güçlü olduğunuz alanları işe koşmak, size daha doyumlu bir yaşam sürmenizi sağlayacaktır.

Birçok kişi, amaçlarının tek bir alanda yoğunlaşması gerektiğini düşünür. Ancak, çoğu zaman, tutkularınızın, gereksinmelerinizin ve isteklerinizin değişik yönlerini karşılayan çoğul ilgilerinizi dengelemeniz gerekir. Ya da amaçlarınızın birtakım alt amaçları da olabilir. Bu size esneklik sağlar, belirlediğiniz bir alanda amaçlarınızı çok gerçekleştiremeyecek gibi olursanız, başka bir alanda gerçekleştirerek yaşamınızdan doyum bulabilirsiniz. Sözgelimi, iş yaşamınız çok doyurucu olmasa bile, ev yaşamınız ve toplumsal yaşamınız doyurucu ise, yine de kendinizi oldukça mutlu hissedebilirsiniz.

Kendiniz için belirlediğiniz amaç ya da amaçların toplumsal birtakım boyutları olursa da, çevrenizdeki kişilerin belirlediği amaçları gerçekleştirerek herkesi mutlu etmeye çalışmanız, sizi yolunuzdan alıkoyabilir. Yaşamınızda attığınız adımların, çevrenizdeki başka insanların değil, sizin kendi seçimleriniz olduğunu göz önünde bulundurmanız gerekir. Çünkü ,diğer insanlar, sizi nelerin mutlu ettiğini bilemiyor olabilirler.

Amaçlarınızı belirledikten sonra, bunlara yaşama geçirmek için, tasarılarınızı, kısa erimli, orta erimli ve uzun erimli tasarılar olarak bölümlendirmeniz gerekir.

Amaçlarınızı belirlerken göz önünde bulundurmanız gereken genel kılavuz ilkeler şöyle özetlenebilir:

• Kim olduğunuzu ve nasıl biri olmak istediğinizi düşünün.
• Geçmek istediğiniz aşamaları ve ulaşmak istediğiniz yerleri belirleyin.
• Güçlü olduğunuz yanlarınızı bulun ve bunları, amaçlarınızı gerçekleştirme yolunda nasıl kullanacağınızı belirleyin.
• Bu dünyada nasıl bir iz bırakmak istediğinizi düşünün.

Dostoyevski’nin söylediği gibi, “İnsanın varoluşunun gizemi yalnızca sağkalmakta değil, bir yaşama nedeni bulmakta gizlidir.”